Jedną z nich jest BACTrem – spółka biotechnologiczna zajmująca się opracowywaniem i produkcją biopreparatów do oczyszczania gleb, wód i odpadów z substancji toksycznych oraz wdrażaniem technologii bioremediacji i rekultywacji terenów zdegradowanych, a także opracowywaniem innowacyjnych rozwiązań technologicznych do utylizacji odpadów niebezpiecznych. O konsekwencjach społecznej obojętności oraz o tym, jak nauka może przełożyć się na praktyczne działania na rzecz ekologii, rozmawialiśmy z Prof. Magdaleną Popowską, założycielką i Prezeską spółki.

Nagły zwrot w nastrojach Polaków

Najświeższe wyniki EKObarometru pokazują wyraźny regres w postawach prośrodowiskowych Polaków. Zaledwie 21 proc. ankietowanych wskazuje ekologię jako jedną z trzech najważniejszych wartości – to spadek aż o 9 punktów procentowych względem 2023 roku. Magdalena Popowska, założycielka i Prezeska BACTrem, komentuje te dane jednoznacznie - Świadomość zagrożeń rośnie, ale nie idzie za tym realne działanie. Wiele osób podejmuje decyzje proekologiczne dopiero wtedy, gdy wiążą się one z oszczędnością lub bezpośrednią korzyścią. To bardzo niebezpieczny sygnał, bo jeśli troska o środowisko nie stanie się priorytetem, trudno będzie wymagać od instytucji i biznesu inwestycji w zielone rozwiązania – podkreśla Profesor.

Bioremediacja i recykling trudnych odpadów

BACTrem jest jednym z kluczowych partnerów strategicznych projektu EKObarometr. Firma została założona w 2015 roku jako spin-off Uniwersytetu Warszawskiego przez prof. Magdalenę Popowską. - Już wtedy miałam poczucie, że czas, by moja wiedza naukowa przełożyła się na realne rozwiązania, które mogą służyć całemu społeczeństwu - wspomina. Spółka działa niezależnie od 2019 r., posiada własne kadry, zaplecze laboratoryjno-produkcyjne i muzeum mikroorganizmów, w których przechowuje szczepy o pożytecznych właściwościach. Specjalizuje się w opracowywaniu i wdrażaniu biopreparatów przeznaczonych do biodegradacji trudnych i toksycznych substancji oraz rekultywacji zdegradowanych terenów (np.: BACTREM, BACTocreosol) – m.in. gleby i wody skażonych biologicznie lub chemicznie. BACTrem realizuje również prace badawczo-rozwojowe, tworząc rozwiązania, które odpowiadają na realne potrzeby środowiska i rolnictwa. Wśród zrealizowanych projektów spółka wyróżnia się unikatową technologią utylizacji drewnianych odpadów impregnowanych kreozotem - toksyczną i rakotwórczą substancją. Metoda (fizyczno-chemiczno-biologiczna) opiera się na wymywaniu kreozotu pod ciśnieniem i z wykorzystaniem specjalnego roztworu frakcjonującego, a następnie biologicznej utylizacji wymytych zanieczyszczeń z udziałem specjalnych szczepów bakterii wykorzystujących składowe kreozotu jako źródło węgla i energii. Po całym procesie drewno spełnia normy bezpieczeństwa, co umożliwia jego ponowne wykorzystanie. Technologia została już wdrożona na podstawie udzielonej licencji. - Misją BACTrem jest odnawianie zdegradowanych terenów poprzemysłowych oraz efektywne i bezpieczne przetwarzanie niebezpiecznych odpadów, co stanowi realne połączenie nauki z troską o środowisko – informuje Popowska. Spółka działa nie tylko w obszarze bioremediacji, ale rozwija również rozwiązania dedykowane rolnictwu i gospodarstwom ogrodniczym. W ofercie firmy znajduje się m.in. linia preparatów BIOSTIM, przeznaczonych do poprawy jakości gleby. Jeden z nich usuwa fitopatogeny – mikroorganizmy wywołujące choroby roślin, inny rozkłada pestycydy, w tym glifosat, przywracając glebie naturalną równowagę mikrobiologiczną. Kolejny preparat wspiera strefę korzeniową roślin i zwiększa żyzność, a specjalny środek do kompostowania przyspiesza rozkład materii organicznej. Dzięki temu produkty BACTrem wpisują się w ideę zrównoważonego rolnictwa, które łączy efektywność upraw z dbaniem o ekologię.

Synergia - badania i realne wdrożenia

Partnerstwo BACTrem z projektem EKObarometr można postrzegać jako most między deklaracjami społeczeństwa a realnymi działaniami. Raport z badań pokazuje narastającą obojętność i niską wiedzę ekologiczną Polaków. To stanowi alarm społeczny, który wymaga praktycznych rozwiązań, odpowiednich rozporządzeń i edukacji. Kluczową rolę w postawach proekologicznych wciąż odgrywa ekonomia - Na końcu zawsze są pieniądze. Biznes musi być tym zainteresowany nie dla idei czy poprawy swojego wizerunku, ale dlatego, że ta innowacja pozwoli mu na oszczędność albo wejście w nową technologię, tak było w przypadku wdrożenia technologii utylizacji drewnianych odpadów impregnowanych kreozotem, spotkały się tu interesy ochrony środowiska i biznesu – na koniec dodaje Pani Profesor Magdalena Popowska.