dr hab. Dagmara Stefańska, prof. Instytutu Niskich Temperatur i Badań Strukturalnych im. Włodzimierza Trzebiatowskiego Polskiej Akademii Nauk we Wrocławiu wraz z zespołem realizuje nowatorski projekt, który może stać się prawdziwą rewolucją w branży oświetleniowej.
Prof. Stefańska od ponad dwóch lat realizuje projekt pn. „Opracowanie technologii wytwarzania kompozytów emitujących światło białe o wysokim współczynniku CRI dedykowanych do oświetlenia LED”. Wraz z dziewięcioosobowym zespołem badaczy poszukują „światła idealnego”, czyli nowych materiałów luminescencyjnych. Naukowcy na całym świecie od wielu lat poszukują materiałów, które będą jak najbardziej zbliżone do światła słonecznego, które jak wiadomo jest jednym ze źródeł życia na ziemi. Projekt prof. Stefańskiej realizowany jest od dwóch lat, a jego zakończenie przewidziane jest na koniec 2024 roku. Zespół pod kierownictwem prof. Stefańskiej może pochwalić się uzyskaniem wszystkich kluczowych wyników. Wytypowano dziesięć odmiennych mieszanin związków, dających światło o wysokim współczynniku oddawania barw (CRI). Obecnie tworzony jest prototyp, który będzie mógł być zaimplementowany bezpośrednio w oprawach oświetleniowych. Badacze przygotowali także kompozyty o powierzchni 20 cm2 oraz 100 cm2, które pozwolą na zastosowanie innowacyjnej technologii, która może zostać wykorzystana zarówno w gospodarstwach domowych jak i w przemyśle np. w halach produkcyjnych. Kolejnym etapem realizacji jest pozyskanie przedsiębiorstw, które zechcą wykorzystać opracowane przez prof. Stefańską rozwiązanie w swoich liniach produkcyjnych.
„Opisane powyżej rozwiązanie nie zostało wdrożone na żadnym światowym rynku, dlatego tak ważne jest, aby zabezpieczyć własność intelektualna w postaci uzyskania patentu” – podkreśla dr hab. Dagmara Stefańska, prof. INTiBS PAN. Pani Profesor podkreśla, że duża ekspozycja na światło niebieskie źle wpływa na organizm człowieka– zaburza gospodarkę hormonalną, w tym produkcję melatoniny, czyli hormonu odpowiedzialnego za sen. W związku z tym popularne stały się suplementy diety z syntetyczną melatoniną lub filtry światła niebieskiego stosowane w telefonach lub okularach korekcyjnych. Obecnie oświetlenie typu LED posiada zbyt małą ilość światła czerwonego, co może prowadzić do depresji. Rynek potrzebuje zatem innowacyjnego rozwiązania, czyli światła białego, możliwie najbardziej zbliżonego do światła słonecznego, z jakim mamy do czynienia na co dzień. Naukowcy starają się osiągnąć ten efekt poprzez mieszaninę dwóch luminoforów, które pobudzane światłem ultrafioletowym (UV) będą generowały światło najbliższe temu naturalnemu.
„Światło to będzie charakteryzowało się wysokim współczynnikiem oddawania barw, tzw. CRI. Im większa wartość tego parametru tym barwa generowanego światła bardziej przypomina światło słoneczne (CRI=100), co jest korzystniejsze dla ludzkiego organizmu” – podsumowuje prof. Dagmara Stefańska. Otrzymany przez Panią Profesor i jej zespół wynalazek pt. „Generowanie światła białego WLED o wysokim współczynniku oddawania barw (CRI) powyżej 90.” cieszy się dużym uznaniem i otrzymał w tym roku kilka nagród na międzynarodowych targach m.in. Złoty Medal INTARG 2024 na XVII Międzynarodowych Targach Wynalazków i Innowacji INTARG w Katowicach, Nagrodę WIPA SPECIAL AWARD przyznaną przez międzynarodową agencję WIPA oraz Złoty Medal EUROINVENT przyznany na Międzynarodowych Targach European Exhibition of Creativity and Innovation, które odbyły się w Rumunii.
Pani Profesor zasiada również w radzie nowo powstałego Centrum Innowacji Miejskich Politechniki Wrocławskiej. Jednostka skupia się na zrównoważonym, innowacyjnym rozwoju miast. Obszary działalności obejmują architekturę, inżynierię, technologię i mobilność. Centrum promuje zrównoważone, inteligentne i inkludujące rozwiązania, w tym planowanie zrównoważonych struktur miejskich, inteligentne systemy miejskie, zarządzanie zasobami wodnymi, demokratyczność przestrzeni miejskich, modele miast wspierające zrównoważony rozwój, zagadnienia ekosystemu rzecznego i zarządzania wodami, jakość życia miejskiego oraz transport i mobilność miejska.
Za swoje niezwykłe rozwiązanie oraz ścieżkę naukową dr hab. Dagmara Stefańska, prof. INTiBS PAN została laureatką nagrody Ambasador Innowacyjności, przyznanej przez Europejski Ośrodek Rozwoju Gospodarki, podczas VI edycji Międzynarodowego Forum Gospodarczego.
Martyna Papiernik
_______________________________________________
Projekt LIDER XII „Opracowanie technologii wytwarzania kompozytów emitujących światło białe o wysokim współczynniki CRI dedykowanych do oświetlenia LED” (LIDER/19/0103/L-12/NCBR/2021) finansowany jest ze środków Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.